NAMAZDAKİ DİĞER
HÜKÜMLER
Namazda yapılan, fiillerin, hareketlerin, okunacak şeylerin
hükümlerini bilmek lâzımdır. Bu hükümler bilinmezse, bunlar yapılmadığında veya
yanlış yapıldığında, telâfisi, düzeltilmesi mümkün olmaz. Meselâ, yapılması
farz olan bir fiil, unutulduğunda namaz olmaz. Yapılması sünnet olan bir fiil
unutulduğunda namaz sahih olur. Fakat sevâbı eksik olur.
Namazdaki bu fiilerin hükümleri
sırasıyla şöyle:
Hanefî mezhebinde, elleri kulağın hizâsına kaldırmak sünnet.
Ellerin ayasını, içini kıbleye yöneltmek sünnet.
Erkeklerin baş parmağını kulağın yumuşağına değdirmesi ve
kadınların, ellerini omuz hizâsına kaldırmaları müstehab.
İlk tekbîr, ya'nî “Allahü ekber” demek farz.
Diğer tekbîrler sünnet.
Tekbîr aldıktan sonra, el bağlamak sünnet. Sağ eli, sol elin
üstüne koymak, sünnet.
Erkeklerin, ellerini göbekten aşağı bağlaması ve kadınların,
göğsüne koyması sünnet.
Erkeklerin, sağ elin parmaklarıyla sol elin bileğini pekçe
kavraması müstehab.
Namazda, İmâm olsun, cemâ'at olsun ve yalnız olsun Sübhâneke
okumak sünnet.
İmâmın veya yalnız kılanın, E'ûzü okuması sünnet.
Besmele okumak sünnet.
Fâtiha-i şerîfe okumak ve Fâtihadan sonra, bir sûre okumak vâcib.
Kıyâmda iken üç âyet, yâhut, üç âyet kadar uzun bir âyet
okumak farz.
Kıyâmda, ayakta iki ayak arasında dört parmak açıklık
bulundurmak, rükü'a giderken topukları birleştirmek sünnet.
Rükü'da belini eğmek farz.
Üç kere “Sübhâne rabbiyelazîm” demek sünnet. Beş kere veya
yedi kere demek müstehab.
Rükü'dan kıyâma doğruldukta ve iki secde arasında doğrulup
oturdukta, bir kere (Sübhânallah) diyecek kadar beklemek, vâcib.
Secdede, başını secdeye koymak farz.
Üç kere “Sübhâne rabbiyel-a'lâ” demek sünnet.
Beş kere veya yedi kere demek müstehab.
Secde yaparken, önce iki diz, sonra iki el, sonra burun ve
sonra alın yere konur. Baş parmaklar, kulaklar hizâsında olur. Ayakların, en az
birer parmağını yere koymak farzdır.
Secde yeri, dizlerini koyduğu yerden yirmibeş santimetre
yüksek olunca namaz mekrûh olur.
Secdede dirsekler bedenden, karın da uyluklardan açık tutulur.
Ayak parmaklarının uçları kıbleye karşı tutulur. Rükü'a eğilirken topuk
kemiklerini birbirine yapıştırmak sünnet. Secdede ise bitişik tutulur.
Kadınlar, namaza dururken, ellerini omuzlarına kadar kaldırır.
Ellerini kol ağzından dışarı çıkarmaz. Sağ avucu sol üzerinde olarak göğüs
üstüne kor. Rükü'da az eğilir. Belini kafası ile düz tutmaz. Rükü'da ve secdede
parmaklarını açmaz. Birbirlerine yapıştırır. Ellerini dizleri üzerine kor.
Dizlerini büker. Dizlerini tutmaz. Secdede kollarını, karnına yakın olarak yere
serer. Karnını uyluklarına yapıştırır.
Kadınlar, teşehhüdde, ayaklarını sağa çıkararak yere oturur.
El parmaklarının ucu dizlerine uzanır. (Erkekler de dizi kavramaz.)
Ka'de-i ûlâda, ilk oturuşta oturmak, vâcib.
Ka'de-i ahîrede, son oturuşta oturmak farz. Son ka'dede
tehıyyât okumak vâcib.
Ka'de-i ahîrelerde, salevât ya'nî salli - bârik okumak sünnet.
İkindi ve yatsının dört rek'at sünnetlerinde her ka'dede, her iki oturuşta da
salevât duâlarını okumak sünnet, diğer duâları okumak müstehab.
Selâm lafzı, vâcib.
Ve selâmda, iki yanına bakmak sünnet.
Dikkatle bakmak müstehab.
Not: Namaz, sadece farzlarını, vaciblerini yerine
getirmekle de sahih olur, geçerli olur. Ya'ni namaz kılınmış olur. Vaktin çok
az kaldığı zamanlar bu şekilde kılmalıdır. Normal zamanlarda, sünnetlerine,
müstehaplarını da azami dikkat edilirse namazın sevabı eksik olmamış olur.
|