Osmanlı âlimlerinden. İsmi Muhammed Zâhid bin
Hasan’dır. 1878 yılında Düzce’nin Hacı Hasan Efendi köyünde doğdu. Babası
doğduğu köye Kafkasya’dan göçmüş ve bu köye, âlim bir zât olan babasının ismi
verilmiştir. 1951 (H.1370)de Mısır’da vefât etti.
İlk tahsilini Düzce’de babasından yaptıktan sonra
İstanbul’a gelip, Fâtih Câmiinde Eğinli İbrâhim Hakkı’nın derslerine devâm
etti. Sonra da Alasonyalı Ali Zeynel-Âbidin Efendinin derslerine devam edip
tahsilini tamamlayarak icâzet (diploma) aldı. Kastamonulu Şeyh Hüseyin Efendi
de ders aldığı hocalarındandır.
1907 senesinde Birinci Dünya Savaşına kadar Fâtih
Câmiinde müderrislik yaptı. Ürgüplü Mehmed Hayri Efendinin Şeyhülislâmlığı
sırasında medreselerde belâgat, aruz, mantık dersleri okuttu. Bir müddet sonra
da Kastamonu’da açılan yeni bir medreseyi faaliyete geçirmekle görevlendirildi.
Üç yıl Kastamonu’da kaldıktan sonra İstanbul’a döndü. İstanbul’a gelince
Dârüşşafaka’ya, bir ay sonra da Medreset-ül-Mütehassisine müderris olarak tâyin
edildi. Şeyhülislâm Mustafa Sabri Efendinin ders vekilliğini yaptı.
1922 senesinde İstanbul’dan ayrılıp, Mısır’a
gitti. Birkaç ay Kâhire’de kaldıktan sona Şam’a geçip bir yıl Şam’da kalıp,
Kâhire’ye döndü. Bundan sonra âilesini de Kâhire’ye götürüp, orada yerleşti.
Zamânının tefsir, hadis, fıkıh âlimi olan
Zahid-ül-Kevserî Türkiye’de ve Mısır’da bulunduğu sırada birçok eser yazmış ve
yüzlerce talebe yetiştirmiştir. Talebelerinin çoğunu Mısır’a gitmeden önce
Türkiye’de yetiştirip, her birine icâzet (diploma) vermiştir. Mısır’a göçtükten
sonra ilmî incelemeler yapması ve vaktinin çoğunu kitap yazmaya ayırması
sebebiyle Mısır’da yetiştirdiği talebe sayısı, Türkiye’de yetiştirdiği talebe
sayısına göre oldukça azdır. Mısır’da yazdığı eserler ve verdiği derslerle
dinde reform yapmak isteyen sapık kimseleri susturdu. Onun bulunduğu mecliste
konuşamaz hâle getirdi.
Eserleri:
1. Nazm-ı Avâmil-il-İ’rab (Farsçadır).
2. Esseyf-üs-Sakil.
3. El-İşfâk alâ Ahkâm-it-Talak.
4. Er-Ravdun-Nazır-ül Verdi fi Tercemet-il
İmâm-ir-Rabbânî es-Serhendî (Türkçedir).
5. Irgâm-ül Merid: Tasavvuf ve tasavvuf büyükleri
hakkındadır. Bu eser İhlâs A.Ş. tarafından ofset olarak basılmıştır.
6. Makâlât: Çeşitli mevzularda yüzden fazla
makâlesinin toplandığı kıymetli bir eserdir.
|